Spokojny układ nerwowy – psychobiotyki na stres, lęk, depresję, zmęczenie
Ciągły brak energii mimo snu? Bezsenność? Przebodźcowanie? Lęk, nad którym trudno zapanować? Nawet jeśli tylko czasami tego doświadczać, dlaczego nie zrobić czegoś dla siebie, co poprawi Twoje samopoczucie. Bez względu na to, czy zdarza Ci się uczucie przytłoczenia, czy brak radości życia, z pomocą przychodzą miliony… mikroorganizmów. Sprawdź, jak psychobiotyki pomagają poczuć się lepiej, w dodatku – całkiem szybko!
Probiotyki – co to?
Probiotyki to – mówiąc w skrócie: to mikro życie wspomagające życia makro, czyli mikroorganizmy żywe mające wpływ na zdrowe życie makro gospodarza. Probiotyki głównie robią to poprzez wsparcie mikroflory jelitowej. Najczęściej są to bakterie kwasu mlekowego – takie jak Lactoba-cillus i Bifidobacterium – ale mogą to być również inne rodzaje drobnoustrojów
Probiotyki – jak działają?
Czy wiesz, na co pomaga probiotyk? Najpowszechniej znane korzystne działanie probiotyków to choćby:
- modulacja mikroflory jelitowej – probiotyki pomagają w utrzymaniu równowagi między dobrymi i szkodliwymi bakteriami, co może korzystnie wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego
- wsparcie układu odpornościowego – stymulowanie produkcji korzystnych cytokin oraz re-dukcja procesów zapalnych, np. poprzez zwiększenie poziomu interleukiny-10 (IL-10).
Probiotyki – kiedy szkodzą?
Probiotyki – tak jak wszystko w nadmiarze – mogą być szkodliwe. Wówczas może dojść do zaburzenia równowagi mikrobiomu i przedostania się mikroorganizmów z jelita grubego do jelita cien-kiego – czyli zespołu SIBO. Objawy przerostu mikrobioty jelitowej to biegunki tłuszczowe i zwiększenie produkcji gazów jelitowych.
Aby uniknąć takich sytuacji i w pełni wykorzystać zalety probiotyków, przed rozpoczęciem suplementacji warto się poradzić lekarza. Ale przede wszystkim pamiętać, by stosować się do zaleceń dołą-czonych do zakupionego produktu.
Ostrożność w stosowaniu probiotyków należy zachować u pacjentów, którzy cierpią na niedobór od-porności, są ciężko chorzy, leczeni na oddziałach intensywnej terapii.
Sprawdź, jak właściwie stosować probiotyki:
Psychobiotyki – co to?
Psychobiotyki – jak sugeruje nazwa – to rodzaj probiotyków, które korzystnie wpływają na zdrowie psychiczne człowieka. Terminu psychobiotyki po raz pierwszy – w 2013 roku – użyli badacze Dinan, Stanton i Cryan. Wskazali, że psychobiotyki mogą łagodzić objawy zaburzeń neurologicznych i neuropsychicznych. Badania wykazały, że zwiększenie ilości właściwych bakterii w jelitach może ograniczyć stan zapalny i poziom kortyzolu, a dzięki temu zmniejszyć objawy depresji i lęku, zmniejszyć reaktywność na stres, poprawić pamięć, a nawet zmniejszyć neurotyzm i lęk społeczny.
Naukowe szczegóły znajdziesz tutaj:
Psychobiotyki – jak działają?
Podczas gdy klasyczne, dobrze nam znane probiotyki służą głównie poprawie zdrowia jelit, psychobiotyki mają duży wpływ na oś jelitowo-mózgową. Ta dwukierunkowa komunikacja jelita – mózg – oddziałuje na nasze emocje, nastrój i zachowania.
Jelita – drugi mózg
Jelita nazywane są „drugim mózgiem” z tego właśnie powodu. To w nich wytwarzane są liczne aminokwasy, witaminy i hormony, które odgrywają ogromną rolę w regulacji emocjonalnej, we wzorcu reakcji na stres oraz w jakości snu i odpoczynku.
Psychobiotyki – na co pomagają?
Psychobiotki wspomagają między innymi:
- Produkcję neuroprzekaźników – mogą syntetyzować substancje takie jak:
- serotonina, nazywana „hormonem szczęścia”. Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji nastroju, snu i apetytu;
- kwas gamma-aminomasłowy (GABA), który ma wpływ m.in. na poziom lęku. Wywołuje on efekt uspokajający i relaksacyjny. GABA działa jako neuroprzekaźnik hamujący, przeciwdziałając nadmiernemu pobudzeniu. Ponadto może wpływać na poprawę snu.
- Redukcję stanów zapalnych, co może być istotne w leczeniu depresji i innych zaburzeń psychicznych.
- Produkcję metabolitów – niektóre szczepy probiotyczne mogą produkować krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), w tym octan, propionian i maślan. Może to wpływać na modulowanie neuroprzekaźników i redukować stan zapalny – zarówno w jelitach, jak i w centralnym układzie nerwowym.
- Aktywację nerwu błędnego – ma on ogromne znaczenie w komunikacji między jelitami a mózgiem.
- Redukcję stresu – psychobiotyki mogą pomóc w regulacji poziomu kortyzolu – hormonu stresu, co prowadzi do obniżenia poziomu lęku. Psychobiotyki wpływają na oś HPA (pod-wzgórze – przysadka – nadnercza), która jest kluczowa w regulacji reakcji stresowej.
- Poprawę jakości snu – psychobiotyki wspierają produkcję melatoniny – hormonu regulującego sen.
- Funkcje poznawcze – takie jak pamięć, uwaga i koncentracja. A to dlatego, że zdrowa mikrobiota jelitowa wpływa na neuroplastyczność mózgu, co może poprawić zdolności poznawcze.
- Redukcję zmęczenia psychicznego.
Uwaga! Trwają badania nad potencjalnym zastosowaniu psychobiotyków w leczeniu choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, ASD i ADHD!
Chcesz zgłębić temat: psychobiotyki a zaburzenia psychiczne?
Probiotyki a psychobiotyki – kluczowe różnice
Aby łatwiej ująć różnice między probiotykami a psychobiotykami, podzielimy je na kategorie:
1. Cel działania:
- Probiotyki wpierają głównie zdrowie układu pokarmowego i odpornościowego.
- Psychobiotyki mają wpływ zarówno na jelita, jak i na zdrowie psychiczne.
2. Mechanizm działania:
- Probiotyki działają głównie poprzez modulację mikroflory jelitowej
- Psychobiotyki regulują poziom neuroprzekaźników i wpływają na oś jelitowo-mózgową.
3. Obszary zastosowań:
- Probiotyki stosowane są w celu poprawy trawienia, leczenia biegunek czy infekcji jelitowych.
- Psychobiotyki wspomagają zdrowie psychiczne, redukując stres, lęk, depresję, zmęczenie.
4. Szczepy bakterii:
Tu uwaga! Nie wszystkie probiotyki są psychobiotykami. Tylko niektóre szczepy – np. Lactobacillus rhamnosus czy Bifidobacterium longum – wykazują właściwości wpływające na funkcjonowanie mózgu.
Kiedy psychobiotyki zamiast probiotyków?
Psychobiotyki mogą być korzystnym wyborem, jeśli doświadczasz:
- stresu i napięcia psychicznego – mogą pomagać w obniżaniu poziomu kortyzolu i łagodzeniu objawów stresu;
- depresji i zaburzeń lękowych – badania wskazują, że niektóre psychobiotyki mogą się przyczyniać do redukcji objawów depresji i lęków poprzez wpływ na poziom serotoniny i GABA;
- problemów ze snem – psychobiotyki mogą wspierać produkcję melatoniny i regulować cykl snu;
- problemów z pamięcią – psychobiotyki mogą poprawiać koncentrację, pamięć i funkcje po-znawcze.
Psychobiotyki – czy warto? Zdecydowanie tak!
I probiotyki, i psychobiotyki to istotne składniki dobrego stanu zdrowia człowieka. Probiotyki pomagają osiągnąć zdrowy układ pokarmowy, psychobiotyki to nowa generacja probiotyków, wpływająca na zdrowie psychiczne poprzez oddziaływanie na oś jelitowo-mózgową.
Badania nad psychobiotykami wskazują, że mają one obiecujący potencjał jako uzupełnienie terapii zaburzeń neuropsychiatrycznych.
A już teraz można korzystać z ich dobroczynnych właściwości, przynosząc sobie ulgę od stresu, poprawiając nastrój, jakość snu i działanie funkcji poznawczych.